مراکز تفریحی ودیدنی وبناهای

در این بخش با این مطالب آشنا خواهید شد

موقعیت روستا اگر خواسته باشید یک روز تعطیل را به دور از سروصدا وهیاهوی شهر در محیطی آرام وبی صدا با اعصابی آرام

بگذرانید مخصوصا در فصل تابستان که گرمای شهر بسیار آزاردهنده است بهترین مکان از نظر آب وهوایی با هوای خنک ومطبوع روستای اسفرجان است بطوریکه در اسفرجان هنوز حتی در ماههای گرم تابستان یعنی تیر ومرداد کولر وپنکه کارایی چندانی ندارد وهوای مطبوع ولطیف آن بخصوص در شبها جان تازه ای به کالبد انسان می دمد مردم روستا بسیار مهمان نواز هستند واز خودی وغریبه استقبال می کنند این روستا با ظاهری سرسبز تفریحگاه مناسبی برای علاقمندان است وهر فصل آن دارای زیباییهای خاص خود است که بیننده را مجذوب خود می کند در فاصله 135کیلومتری اصفهان و53کیلومتری شهرستان شهرضا درجاده شهرضا شیراز قرار دارد به فاصله30/1ساعت از اصفهان می توانید خود را به روستا برسانید پس از طی مسافت42کیلومتر در جاده شیراز درسمت راست جاده تابلو راهنما شما را به جاده فرعی روستا راهنمایی می کند که پس از طی حدود11کیلومتر به روستای سرسبز اسفرجان خواهید رسید.

روستا ی اسفرجان با توجه به موقعیت جغرافیایی دارای آب وهوای سرد کوهستانی است که دارای تابستانهای بسیار خنکی است به همین دلیل هنوز در روستا وسایل خنک کننده کارایی ندارد باتوجه به بافت روستا که درامتداد رودخانه قرار گرفته از بلندی بصورت نوار سرسبزبسیار زیبایی دیده می شود که باغات ومزارع دردوطرف رودخانه با طول چندین کیلومتر از غرب به طرف شرق قرار دارد به همین دلیل وبه لطف آب وهوا ومناظر زیبای خود مردم بسیاری را به خصوص در تابستانها برای استفاده از آب وهوا ومیوه های سردسیری بسیار خوشمزه اش به خود جلب می کند کسانی که برای امرار معاش ودرپی کاروکسب به شهرهای مختلف ایران رفته اند معملا تابستانها با اولین فرصت پیش آمده برای گذراندن مرخصی خود به اتفاق خانواده معمولا برای چند گاهی به روستای زادگاه خود می آیند ومعمولا تابستانهای شلوغی دارد ولی برعکس زمستانها به دلیل سرمای بیش ار حد معمولا روستا خلوت است ازنقاط دیدنی وتفریحگاههای روستا که بیشتر جنبه عمومی دارد ومردم شهرهای اطراف برای گذراندن یک روز تعطیل خود به آنجا می آیند بیشه ای است که درکنار رودخانه قرار دارد ورودخانه اصلی روستا از مرکز آن می گذرد ودر قسمت غربی روستا به طرف روستای هونجان واقع گردیده است یکی دیگر از تفریح گاههای روستا پارک جنگلی کوهستانی است که به همت فرمانداری شهرضا برای اردوهای مختلف آماده گردیده که نزدیک بیشه ودرسمت راست جاده اسفرجان به هونجان قرار دارد

نمایی از پارک جنگلی کوهستانی اسفرجان که دردامنه کوه قرار دارد

جاده ای که اسفرجان را به روستای هونجان پیوند می دهد جاده بسیار با صفایی است که به دلیل عبور رودخانه از کناره آن منطقه سرسبزی را تشکیل می دهد که قسمتهایی از شمال ایران را برای بیننده تداعی می کند با این تفاوت که دارای آب وهوای بسیار مطبوع وخنکی می باشد کسانی که فرصت کافی داشته باشند ورنج راه را به خود تحمیل نمایند می توانند به سرچشمه آب که بین اهالی به زرچشمه معروف است برای گذراندن یک روز تعطیل خود اقدام نمایند که درفاصله 35کیلومتری اسفرجان قرار داشته ودارای جاده سنگلاخ وخاکی است که با اتومبیلهای معمولی با مشکل می توان به ان محل رسید

عکس ها مناظری از بهار وپاییز قسمتی ازروستارانشان می دهند

زر چشمه یکی از تفرجگاههای بسیار با صفا وسرچشمه اصلی آب درفاصله 35کیلومتری روستا

معماری وبافت خانه ها ی قدیمی درروستا دروستای اسفرجان نیز مانند اکثر نقاط دیگر ایران که درساخت وسازها معمولا از مصالح محلی که درمحل وجود داشته استفاد می شده مثلا در منطق کویری بعلت گرما و بدلیل اینکه چوب وجود ندارد درمعماری آنها خشت وگل وسقفهای گنبدی وجود دارد دراینجا بدلیل وفور چوب درخت کبوده یا سپیدار سقف تمام خانه ها چوبی است برای ساخت دیواره ها از خشت وگل استفاده می شده قبل از ساخت منازل و درتابستان توسط عده ای که شغل انان خشت مالی بوده معمولا درزمین های کشاورزی با قالبهای چوبی خشت مورد نیاز بنا آماده می شده که پس از خشک شدن بوسیله الاغ به محل انتقال میافته است بعلت اینکه آب وهوای روستا کوهستانی وسردسیری بوده است دیواره ها دو خشته یا سه خشته ساخته می شد وبه همین دلیل قطر دیوارها بسیار زیاد است

ستونهای چوبی که سقف ایوانها را نگه می داشته وبا پوششی از گچ پوشانده شده اين ساختمان 105سال قدمت دارد

سقف خانه ها بسیار بلند در نظر گرفته می شده ارتفاع آنها به سه تا سه مترونیم میرسد نقشه اکثر خانه ها مثل هم ومعمولا بصورت سه قسمتی ساخته می شده اتاق ها بصورت 5دری وسه دری ودراندازه3در4ساخته می شد در تمام خانه ها بخشی برای حیواناتی از قبیل بز .گاو والاغ ومرغ که برای تامین بخشی از مواد غذایی خانوده لازم بود وخانواده را تقریبا در این زمینه به خودکفایی می رساند در نظر گرفته می شد که به آن به اصطلاح محلی باربند می گفتند اکثر خانه بسیار یزرگ بوده است چون معمولا فرزندان پس از ازدواج نیز در همان منزل ودر اتاقی که برای آنان در نظر گرفته می شد باهم وبا پدر ومادر خود زندگی می کردند وفرزندان به ندرت برای خود منزلی جداگانه داشتند برای ساخت وساز از بناهای محلی استفاده می شده ولی متمولین و افرادی که وضعیت اقتصادی بهتری داشتند گاهی

قابهای چوبی سقف ها که کار نجاران اصفهانی بوده است

ازبناهایی که از شهر به روستا می آوردند مانزل خود را می ساخته اند برای ساخت درب وپنجره ها نیز نجاران محلی که تعداد آنان نیز در روستا کم نبوده استفاده می شده کسانی که وضعیت بهتری داشتند برای ساخت سقفها وپوشش داخلی از قابهای پوبی که بوسیله نجاران اصفهانی کار می شده استفاده می کرده اند که نمونه کار انان را هنوز در بعضی از خانه ها میتوان دید که با توجه به امکانات آن روزها کار بسیار زیبایی را ارایه کرده اند از نوعی آجر برای کنگره لب دیواره ها که به آجر نظامی شهرت داشته است استفاده می شده که از شهرضا به روستا آورده می شده است برای کف حیات ها بیشتر از سنگفرش استفاده می شده بعلت سردی بیش از حد هوا وهمچنین

اتاقها که بصورت سه دری یا پنج دری با ایوانی در جلو ساخته می شد با دربهایی از شیشه های رنگی

جلوگیری از لغزندگی در بعضی از منازل در بین سنگفرشها از یک یا دو ردیف آجر نیز استفاده می شده است برای سفید کردن اتاقها از گل سفید که در نزدیکی روستا وجود داشته استفاده می کرده اند ولی متمولین برای سفید کاری از گچ استفاده می کرده اند در نزدیکی روستا محلی وجود داشته که خاک آن گچی بوده که در همان محل با برپایی کوره ای برای پخت گچ وبا استفاده از بوته ها گچ را به مدت چندروز آماده وبا حیوانات به روستا حمل می کرده اند که هزینه زیادی در بر داشته است درجلو اتاقها که بصورت سه قسمتی و در سه طرف حیات ساخته می شده ایوانی وجود داشته است که معمولا ارتفاع آن زیاد تر از سقف اتاقها بوده وبوسیله دو یا سه ستون

سر ستون های گچبری شده به روی چوب

بسته به طول ایوان که در لبه ایوان قرار میگرفت سقف ایوان را نگه می داشته است این قبیل معماری را در تمام خانه های قدیمی روستا میتوان دید درب اتاقها دولنگه ای بوده واز چوب ساخته می شده که در بعضی از آناه شیشه بکا رنمی رفته است ولی در بعضی ار درب ها از قابهای بسیار زیبایی که شیشه های رنگی کوچکی در آنها استفاده می شده وبه ساختمانها زیبایی خاصی میبخشیده است که در

کوبه های فلزی نصب شده برروی دروازه خانه ها یکی با صدای زیر ودیگری با صدای بم

بعضی از منازل نمونه آن وجود دارد درب اصلی ساختمان یا دروازه از چوب قطوری ساخته میشد که بعضی دارای قابهای بسیار زیبای قدیمی و از چوب گردو بوده است درای دوکوبه فلزی بوده که یکی کوچکتر با صدای زیر تر و دیگری بزرگتر با صدای بم تر وجود داشته که معمولا زنان ومردان از آن استفاده می کرده اند و وقتی که کوبه به صدا در می آمده مشخص بوده که زن یا مرد پشت در است

ستون های چوبی که برای زیبایی پوششی از گچ بر روی آنها قرار گرفته

در بعضی از منازل گچ بریهای زیبایی برروی سقف ها و برروی دیوارها وجود دارد که کار استادان گچ بر ماهری است که از شهرها برای گچ بری به اسفر جان امده اند در این گچبری ها بیشتر از شکل های گل وحیواناتی مانند اهو استفاده شده است که بر دیوارهای اتاقها وسبر بخاریها نقش بسته است بعضی از این گچبریها نیز رنگ آمیزی شده است که در خانه های قدیمی قابل مشاهده است

دروازهای قدیمی خانه ها که از چوب گردو با تزیین کوبه ها وگوه های زیبای فلزی کار نجاران وآهنگران روستاست

خانه ای قدیمی با همان نقشه عمومی خانه های دیگر با یک در ودر پنجره کوچک با ایوانی در جلو

نقشه بیشتر خانه های قدیمی کاملا مشابه هم بوده و به صورت سه دری و پنج دری با ایوانی در جلو ساخته می شده که همین نقشه در منازل کسانیکه از نظر مالی وضعیت بهتری داشته اند بسیار بزرگتر ساخته می شده است و معمولا در هرکدام از این اتاق ها فرزندانی که به سن ازدواج می رسیده اند در کنار پدر ومادر ودیگر اعضای خانواده بطور جداگانه زندگی می کرده اند ولی از نظر اقتصادی کلیه افراد خانواده در تامین معاش نقش داشته اند

تصویر داخل اتاق یکی از خانه های قدیمی با پیرمردی با صفا از اهالی را نشان می دهد

برای سقف خانه ها از تیر های چوبی از درخت سپیدار که به اصطلاح محلی به ان کبوده می گویند و در باغات روستا به وفور یافت می شود استفاده می کنند سپس ورقه های تخته که به آن تخته پوش می گویند با میخ بطور مرتب و در کنارهم به روی تیر های چوبی کوبیده می شود پس از آن بروی تخته هارا بطور مرتب با بوته هایی که از بیابان اطراف می آورند پوشانده وکاهگل کلفتی بر روی آن می کشند البته هر چند سال یک بار کاهگل کردن پشت بام ها برای جلو.گیری از نفوذ آب بداخل خانه باید تکرار گردد به همین دلیل خانه ها در تابستان خنک ودر زمستانها گرم است

برای جلوگیری از نفوذ آب هر چند سال یک بار پشت بامها را با مخلوطی از خاک رس وکاه پوشش می دهند

مراکز دیدنی و تفرجگاههای روستا در بالای روستا به سمت غرب روستا ودر جاده با صفای اسفرجان به روستای هونجان پس از طی چن کیلومتر به منطقه قلتشاه یا قلتغشاه می رسیم که محل برپایی سد قدیمی اسفرجان است که هنوز آثار وسنگ نبشته آن بر دیواره کوه باقی است آثار سد را در دو طرف رودخانه در این محل که از اهک وساروج ساخته شده است به وضوح می توان دید کمی بالاتر بیشه باصفایی قرار دارد که رودخانه از مرکز ان می گذرد و تفریحگاهی است عمومی که روز های تعطیل بسیار شلوغ می شود که پوشیده از درختان سپیداری است که در همه جای اسفرجان به وفور یافت می شود

دالانهایی که در کوچه های قدیمی روستا زیاد دیده می شود که از سقف کوچه برای ساخت منازل استفاده شده است

بیشه زار یکی ازمراکز تفریحی که پوشیده از درختان سپیدار است که رودخانه ازمرکز آن میگذرد

قلعه قدیمی جا عباسی یکی از قلعه هایی که هنوز بخشهایی از آن پا برجاست

قلعه جا عباسی یا جوی عباسی قلعه ای است قدیمی که درمنطقه شرقی روستا ودر محلی که بیشتر تاکستانها وباغات انگور روستا راتشکیل می دهد قرار دارد این منطقه دارای انگور بسیار مرغوب بدون هسته است که برای تهیه کشمش سبز و آفتابی بسیار مناسب است در این بخش انواع انگور عسکری سیاه وانگور ایته به اصطلاح محلی یا مره بعمل می آید در گذشته در این قلعه با امکاناتی که بوجود آورده بودند بعنوان کارگاه شیره پزی استفاده می شده که هنوز آثار در داخل قلعه دیده می شود پاتیل هایی از جنس کاشی سبز که بوسیله راه آبه های کاشی شده سیره انگور را به قسمت های مختلف کارگاه انتقال می داده است در گذشته برای چیدن انگور در ماه شهریور ومهر وتبدیل آن به کشمش آفتابی یا سبز ویا برای تهیه شیره مدت زمانی را در داخل قلعه که کلیه امکانات رفاهی را داشته اطراق می کرده اند هنوز دیواره های بلند قلعه که برای امنیت بیشتر بلند وقطور ساخته شده ودر دیوارهای آن سوراخهایی برای تیر اندازی تعبیه گردیده سالم وپا برجاست

در داخل این قلعه چند اتاق و محلی برای نگهداری حیوانات وچاه آب وجود دارد همچنین این قلعه دارای کارگاهی برای تهیه شیره انگور بوده که هنوز آثار آن قابل مشاهده است

امامزاده عبدالمطلب اسفرجان بخش شرقی روستا ودر محله پایین روستا امامزاده ای وجود دارد که می گویند پسر امام موسی ابن جعفر است این امامزاده درگذشته دارای گنبدی سبز و با کاشیکاری بسیار زیبا بود و ضریحی از جنس چوب به رنگ سبز آرامگاه را احاطه کرده بود مردم روستا اعتقاد عجیبی از نظر مذهبی به این امامزاده داشته مخصوصا پیرمردان وپیرزنانی که با نذر ونیاز به آرزوهای خود رسیده بودند این امامزاده با ایوانی زیبا درجلو زیارتگاه اهل دل وعلاقمندان اهل بیت بود که معمولا روزهای پنجشنبه برای زیارت به این محیط روحانی و با صفا می رفتند کلیه مراسم مذهبی در این امامزاده برگزار می گردید در حال حاضر بخشی از صحن آن به تکیه شهدای جنگ تحمیلی اختصاص یافته است

تصویر گنبد بسیار زیبای کاشیکاری شده با صحن ایوان امامزاده را قبل نوسازی وتخریب نشان می دهد

در سالهای اخیر عده ای تصمیم به نوسازی امامزاده گرفتند که با تخریب گنبد بسیار زیبا وخاطره انگیز آن که مربوط به سالیان بسیار دور در گذشته بوده واحترام خاصی را به بیننده القا می کرد و همچنین ضریح و ایوان وخلاصه کلیه قسمتهای آن ساختمان را از نو بنا نهادند که پس از گذشت چند سال هنوز نیمه کاره مانده است

تصاویر گنبد قدیمی را قبل از تخریب و گنبد جدید را پس از نوسازی نشان می دهد قضاوت با شماست کدام زیباتر بود

به هرحال ضریحی فلزی با آبکاری طلایی ونقره ای به جای ضریح قبلی چوبی برای امامزاده توسط صنعتگران اصفهانی ساخته شد که در یکی از مراسم عاشورا وتاسوعا در سال1380 به امامزاده برای نصب برمرقد انتقال یافت

حمل ضریح جدید امامزاده در مراسم تاسوعا وعاشورای سال 1381

تصاویر صحن داخلی ومرقد امامزاده را پس از باز سازی نشان می دهد

این دو تصویر صحن امام زاده را نشان می دهد که تصویر سیاه وسفید مربوط به سالها قبل که مراسم تعزیه خوانی را در صحن نشان می دهد ودر تصویر سمت چپ وضعیت فعلی صحن امام زاده را مشاهده می کنیم

ساختمان هاي قديمي كه رو به تخريب مي رود

درچند سال گذشته ساختمان هاي قديمي كه رو به تخريب مي رود رو به افزايش گذاشته است علت اين امر دلايل مختلفي مي تواند داشته باشد با از بين رفتن ساختمان هاي قديمي معماري سنتي روستا نيز به مرور زمان از بين خواهد رفت و بجاي سقف هاي تيرو چوبي ساختمانهايي با سقف هاي آهني و بتني وتيرچه بلوك و به سبك معماري جديد بر پا مي گردد عوامل موثر در از بين رفتن معماري سنتي روستا را مي توان در موارد زير جستجو كرد

تخريب به علت فوت پدر يا مادر و در نتيجه خالي شدن ساختمان از سكنه با توجه به اين نكته كه اكثر فرزندان در شهر بسر مي برند و نبود كسي كه ساختمان را بازسازي و مرمت نمايد يا تقسيم ساختمان به عنوان ارثيه بين فرزندان و عدم همكاري و توجه آنان به بازسازي ومرمت بنا كه مورد اخير بسيار مشهود تراست مهاجرت پدر يا مادر به شهر وزندگي با فرزندان بعلت تنهايي بخصوص در فصل سرما وزمستان و در نتيجه عدم سركشي به موقع بعلت گرفتاريهاي مختلف و بارندگيهاي شديدي كه به راحتي ساختمانهاي قديمي و فرسوده خشت وگلي را به آساني مورد تهديد وتخريب قرار مي دهد علت اقتصادي نيز عامل موثري در ازبين رفتن بناهاي قديمي خالي از سكنه و نداشتن صرفه اقتصادي براي تعميرات وهمچنين زندگي پر از مشكلات شهري كه فرصت استفاده از امكانات طبيعي روستا را از شهرنشينان گرفنه است

خانه هاي تخريب شده فراواني را در اكثر نقاط روستا مي توان مشاهده نمود كه رو به تخريب است مخصوصا در محلات قديمي

ساختمانهايي كه در شرف نابودي قرار گرفته اند وبافت سنتي روستا به مرور ازبين مي رود

ساختمانهايي كه در اثر عوامل طبيعي وبادوباران وعدم توجه به آساني تخريب شده اند

نمونه هاي زيادي را در نقاط مختلف ميتوان يافت كه به علت عدم رسيدگي به موقع مورد تخريب قرار گرفته

مشاغل مردم روستا در گذشته كه در حال حاضر بيشترين آنها از بين رفته است

مشاغلي مانند سنگ تراشي - نمد مالي - آهنگري -شالي بافي - پالندوزي - مسگري - رنگرزي - بوجاري -تختكشي - گيوه چيني و گيوه دوزي و تاپو سازي كه قدمت بسياري در روستا داشته است و اكنون بطوركلي اثري از آنها در روستا به چشم نمي خورد ولي نمونه هاي آنها را در جاهاي مختلف روستا براحتي مي توان يافت

از جمله سنگ قبرهايي كه بصورت ماهرانه اي تراشيده شده اند و بر گورهايي با قدمت 250سال هنوز وجود دارد

يكي از برجهاي قلعه قديمي مرشد آباد كه زمينهاي اطراف آن بوسيله يك رشته قنات آبياري مي شود

يكي از مناظر بسيار زيبا كه در سالهاي كه بخصوص آب و بارندگي فراوان است ودر فصل بهار تا اواسط خرداد ماه ميتوان آن را شاهد بود محلي است واقع در بين جاده هونجان اسفرجان معروف به كوه پلنگي كه دشتي قرمز رنگ را از تجمع گياهي بنام گلعرونه در اصطلاح محلي بوجود مي آورد كه از خاصيت دارويي آن براي سرماخوردگي در فصل زمستان و همچنين بعنوان خوراك گوسفندان در فصل بهار استفاده مي شود

گياه گلعرونه كه پوشش بسيار زيبايي به رنگ قرمز به دشت مي دهد

تمام دشت برنگ قرمز بسيار زيبايي در فصل بهار در مي آيد كه زيبايي آن كمتر از دشت شقايق و لاله در جاهاي ديگر نيست

تصاویر پیرمردانی که هنوز برای ایاب و ذهاب از الاغ استفاده می کنند

بافت قدیمی روستا که در اثر باد وباران وبه مرور زمان در حال تخریب است